Şimşek Nedir?
Bulutların yüksek miktarda pozitif ya da negatif elektrik yük ile yüklenmesi ve bu yükün boşanması sonucu meydana gelen doğa olayı şimşek nedir sorusuna verilebilecek en temel cevaptır. Şimşek olayının gerçekleşmesinin önceden tahmin edilmesi oldukça zordur ancak bazı hava koşullarında gerçekleşme ihtimalinden bahsedilebilir.
Şimşekler, bulut ile yeryüzü arasındaki bu elektrik yükü alışverişi sonucu gerçekleşir. Yani şimşekleri, elektrik yüklü iki bulut veya bulut ile yeryüzü arasında meydana gelen elektrik boşalması olarak tanımlayabiliriz.
Şimşek Nasıl Oluşur?
Yağmurun yağmaya başlaması ile yer düşmeye başlayan yağmur damlaları pozitif yük (+) ile yüklenirken, çevredeki hava ise negatif yük (-) ile yüklenir. Yere düşme esnasında çevresindeki nem ile yoğunlaşarak büyüyen yağmur parçaları, rüzgarın etkisiyle bölünürler. Bölünen bu damlalar da pozitif (+) elektrik yüküyle yüklenirler fakat bu damlacıkların yükleri, yere düştüklerinde gerilim yaratacak kadar fazla değildir. Bu damlacıkların devamlı yükselip alçalan hava akımıyla karşılaşması durumunda, pozitif (+) yüklü parçacıklar defalarca düşme ve yükselme sebebiyle havadaki elektrik akımının çok fazla artmasına sebep olurlar ve negatif (-) yüklü bulutlara bu elektrik yükünü boşaltarak şimşeğe sebep olurlar. Böylelikle şimşek çakması gerçekleşir.
Şimşek İle Yıldırım Arasındaki Fark
Yıldırımlar, şimşeklerin aksine sadece bulut ile yeryüzü arasında gerçekleşen yük boşalmasıdır ve tehlikeli olabilirler. Yağış esnasında buluttan düşen pozitif (+) yüklü damlalar, yer yüzündeki pozitif (+) yük geriliminin artmasına sebep olurlar. Gerilimin en yüksek noktaya geldiği anda negatif (-) yüklü bulut ile pozitif (+) yüklü yeryüzü arasında bir elektrik boşalması meydana gelir. Bu elektrik boşalması genellikle yerden buluta doğru olmaktadır. Şimşek nedir sorusundan sonra akla ilk gelen yıldırım olayı bu şekilde gerçekleşir.
Gök Gürültüsünün Şimşek İle İlişkisi
Gök gürültüsü gerçekleşmeden önce yıldırım veya şimşek çakması gerçekleştiğini görülmektedir. Bunun sebebi, ses hızının ışık hızından çok daha yavaş olmasıdır. Şimşek çaktıktan sonra, oluşan elektrik boşalması sebebiyle çok yüksek derecelere kadar ısınan havanın basıncı artmaya başlar ve bununla birlikte sıcaklığı da artar. Artan sıcaklık, havanın genleşmesine sebep olur ve bu hızlı genleşme sonik patlamaları oluşturur. Bu patlamalar da gök gürültüsü adı verilir.
