Dünya’nın atmosferi, Dünya’yı çevreleyen ince bir gaz tabakasından oluşur. Dünyayı çevreleyen gazların çoğu yerçekimi tarafından yerinde tutulur. Dünya atmosferinde en bol bulunan gaz %78 ile nitrojendir, bunu %21 ile oksijen, %0.9 ile argon, %0.03 ile karbondioksit ve eser miktarda diğer gazlar izlemektedir. Atmosfer, Dünya yüzeyinin yüzlerce kilometre üzerinde uzansa da, atmosfer ile uzay arasında net bir sınır olmaksızın, Dünya yüzeyinin yaklaşık 6 km (4 mil) üzerinde sıkıştırılmıştır.
Dünya’nın atmosferi beş ayrı katmana ayrılmıştır. Bu katmanlar, yüksekliğe göre sıcaklıkta farklılıklar gösterir. Diğer varyasyonlar, her bir katmanı farklılaştırmaya yarayan kimyasal bileşim, hareket ve hava yoğunluğunu içerir. Çoğu varyasyon, duraklamalar olarak bilinen bölgelerde bir katman başka bir üst katmana geçtiğinde meydana gelir.
troposfer
Atmosferin ilk 11 km’si (9 mil) troposfer olarak bilinir ve solunabilir havanın bulunduğu yerdir. Troposfer genişliği ekvatordan kutuplara değişir, daha derin kısmı ekvatorda ve daha sığ kısmı kutuplardadır. Bu katmanda, Dünya’daki bilinen tüm hava olayları meydana gelir. Troposferde sıcaklık, irtifa ile km başına yaklaşık 6,4 °C (mil başına 7 °F) düşer. Troposfer, atmosfer kütlesinin neredeyse %80’ini içerir. Bu katmanın tepesinde, troposferi ve bir sonraki üst katmanı ayıran tropopoz olarak bilinen ince bir katman vardır.
stratosfer
Troposferin üstünde, atmosferde yaklaşık 50 km (31 mil) yüksekliğe kadar uzanan stratosfer bulunur. Yüksek hızlarda akan havanın akıntı benzeri akımları bu tabaka içinde tutulur. Bu katmanda, yaklaşık 15-30 km’de üst stratosferde bulunan ozon tabakası tarafından ultraviyole radyasyonun absorpsiyonu nedeniyle sıcaklık yükseklikle artar. Yaklaşık 50-55 km’de stratopoz adı verilen ve üzerinde sıcaklığın yükseklikle azaldığı sınır tabakası bulunur. Stratopoz, stratosferi ve mezosfer adı verilen bir sonraki katmanı böler.
mezosfer
Stratosferin ardından, yaklaşık 80-85 km (50-53 mil) kadar uzanan mezosfer gelir. Bu katmanda, çoğu meteor, Dünya atmosferine girdikten sonra parçalanmaya maruz kalır. Mezosferde sıcaklık yükseklikle azalır ve dünyanın en soğuk yeri olarak adlandırılan mezopozda -85 °C (-120 °F) donma sıcaklıklarıyla minimuma ulaşır. Mezosferdeki Sınırlar, enlem ve mevsime bağlı olarak değişebilir, alt sınır Dünya yüzeyinin 50 km üzerinde ve mezopoz Dünya yüzeyinden 100 km yükseklikte yer alır.
termosfer
Mezosferin üstünde termosfer bulunur. Bu katmanda, yükseklikle birlikte sıcaklık artar ve en yüksek sıcaklıklar yaklaşık 2.000 °C’ye (3.630 °F) yükselir. Bu katmanda, ultraviyole radyasyon pozitif veya negatif elektrik yüklü iyonlar üreterek iyonlaşmaya neden olur. Termosferde, moleküller arasındaki çarpışmaların meydana gelmesi bir kilometreyi bulabilecek kadar uzak moleküllerle aşırı düşük yoğunluk vardır. Termosferi ve bir sonraki katman olan ekzosferi ayıran katman, ekzobazdır ve Dünya yüzeyinden yaklaşık 350-800 km (220-500 mil) uzaklıkta bulunur.
ekzosfer
Dış üst atmosferdeki katman, ekzosfer olarak bilinir. Bu katman, ekzosferin alt kısmında atomik oksijen ve karbon dioksit ile daha hafif gazlardan, hidrojen ve helyumdan oluşur. Bu katmanın bileşimi, yüzlerce kilometre boyunca yer değiştiren ve nadiren birbirleriyle çarpışan parçacıklar ile tüm atmosferik katmanların daha az yoğun olanıdır. Ekzosferin üst kısmında, güneş radyasyonunun atomik hidrojen üzerindeki etkisi, Dünya’nın yerçekimi çekiminden daha üstündür ve Dünya’nın atmosferi ile dış uzay arasındaki geçiş bölgesi olarak kabul edilir.
