Cemre kelime anlamı
Arapça kökenli bir kelime olan cemre, “kor halindeki ateş” anlamına gelmektedir.
Cemre ne zaman düşer?
Cemre 7 gün arayla sırasıyla hava, su ve toprağa düşer. İlk cemrenin 19-20 Şubat tarihlerinde havaya, 26-27 Şubat tarihlerinde suya ve 5-6 Mart tarihlerinde ise toprağa düştüğüne inanılmaktadır. Halk arasında “doğanın uyanışı” olarak da bilinen cemre düşmesi, doğanın yeşil örtüsüne tekrar kavuşması, bahar çiçeklerinin açması, meyve fidanlarının topraktan suyunu çekmesi demektir.
Cemre düşmesi ile bahçe sezonu da açılmış demektir. Evdeki saksılarda, bahçedeki bitkilerde yenileme çalışmalarına son cemre toprağa düştükten sonra başlanmaktadır. Cemre düştüğünde bahçeler ve saksılar yenilenir, sezon çiçeklerinin soğanları toprağa ekilir, bahçe bol bol sulanır ve toprağın beslenmesi sağlanır.
Eski takvime göre cemre düşmesi
Yüzyıllardır halk tarafından deneyimlenmiş bir olay olan cemre düşmesi, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Eskiden yıl Kasım ve Hızır ayları ile ikiye bölünürdü. “Bölen” anlamına gelen Kasım 180 gün, Hızır ise 185 gündü. Bizim bildiğimiz Kasım; o zaman Kasım ayının 8’inde başlar, 46. günde Erbain, 86. günde Hamsin dönemi girerdi. Bu süreden sonra, Kasım ayının sekizinde başlar, 46’sında erbain, 86’sında da hamsin girer, kışın en soğuk 90 günü böylece geçerdi. Öncelikle havaya düşen cemre, Kasım ayının 105. gününde, suya düşen cemre Kasım ayının 112. gününde, üçüncü cemre ise Kasım ayının 119. gününde toprağa düştüğüne inanılırdı. “Geldik yüze, çıktık düze” deyişi de Kasım’n başından itibaren 100 gün geçtiği ve soğuk günler bittiği için söylenmiştir.
Cemre Düşmesi’nin Bilimsel olarak ne anlam ifade eder?
Açıkçası kocaman bir hiç. Cemre düşmesi havanın ısınıp su ve yerin ısınması ile sonuçlanan bir akış görülse de, bilimsel olarak yanlıştır. Güneş ışınları toprağa ve suya direk gelir ve buradan yansıyıp havanın ısınmasına neden olmaktadır.
Madem hava ısınıyorsa neden dağdaki karlar önce erimiyor, halbuki onlar güneşe daha yakın?
Aynı zamanda Güneş sisteminindeki dünyanın hareketlerinden kaynaklanan mevsimlerin oluşumunu cemre düşmesiyle anlatmak birazda komik olurdu. Fakat eski gelenek diye halen yaşatılıyor.
