Asit yağmuru çoğunlukla Kuzey Yarımküre’de meydana gelir – dünyanın daha sanayileşmiş, daha kirli yarısı. Rüzgarlar, yüksek bacalardan kaynaklanan emisyonları süpürebilir ve kirleticileri orijinal kaynaklarından uzaklara taşıyabilir, bu süreçte eyalet sınırlarını ve ulusal sınırları aşabilir. Asit yağmuru, tüm küresel sera gazı yelpazesine sahip olmayabilir, ancak bu, sınır aşan ve dolayısıyla uluslararası bir konudur.
Asit birikimi olarak da bilinen asit yağmuru, enerji santralleri, arabalar ve fabrikalardan kükürt dioksit (SO2) ve nitrojen oksit (NOx) emisyonlarından kaynaklanır. Volkanlar , orman yangınları ve yıldırım düşmesi gibi doğal kaynaklar da insan kaynaklı kirliliğe katkıda bulunur. SO2 ve NOx atmosfere girdiklerinde asit haline gelir ve su buharı ile reaksiyona girer. Ortaya çıkan sülfürik ve nitrik asitler, ıslak veya kuru birikimler olarak düşebilir. Islak çökelme yağıştır: asit yağmuru, kar, sulu kar veya sis. Kuru birikim, asidik partiküller veya gazlar olarak düşer.
Bilim adamları, pH ölçeğini kullanarak asit yağmurunun asitliğini ifade ediyorlar . Ölçek, hidrojen iyonlarının konsantrasyonuna bağlı olarak bir çözeltinin asitliğini, nötrlüğünü veya alkalinitesini tanımlar. Asitler yüksek konsantrasyonda hidrojen iyonlarına ve düşük pH’a sahiptir. Ölçek, nötr 7.0’da saf su ile sıfırdan 14’e kadar değişir. Ancak suyun çoğu tam olarak saf değildir. Temiz, normal yağmur bile yaklaşık 5.6’lık bir pH’a sahiptir. Bunun nedeni, atmosferdeki karbondioksit ile reaksiyona girmesi ve yağmur yağmadan önce hafif asidik karbonik asit oluşturmasıdır.
Asit yağmurunun pH değeri 5.0 veya daha azdır. Çoğu asit birikimi pH 4.3 ile 5.0 arasında değişir – portakal suyu ile siyah kahvenin asitliği arasında bir yerde . Ancak asit yağmurunu güvenli, doğal asitlerle karşılaştırmak yanıltıcı olabilir. Asit yağmuru en zayıf anında bile hassas bitkileri bodur ve hassas su yumurtalarını öldürerek ekosistemleri mahveder.
Asit yağmurunu izleyen programlar, pH’ı belirlemek için hidrojen içeriğini analiz eder. Ayrıca nitrik asit, nitrat, kükürt dioksit, sülfat ve amonyumun atmosferik konsantrasyonlarını da ölçerler. Amerika Birleşik Devletleri’nde, Ulusal Atmosferik Biriktirme Programı (NADP) ıslak biriktirmeyi denetlerken, Temiz Hava Durumu ve Eğilimler Ağı (CASTNET) kuru biriktirmeyi gözlemler. Asit birikimini izlemek , kritik yükleri veya bir ekosistemin hasar görmeden önce destekleyebileceği kirletici miktarını belirlemeye yardımcı olur . Doğru kritik yükler, SO2 ve NOx azaltımları için etkili hedefler belirlemeye yardımcı olur.
Şimdi asit yağmurunun sucul ortamlar, ormanlar, yüzeyler, yapı malzemeleri ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini öğreneceğiz.
Yüzey Suları
Yüzey suları ve onların kırılgan ekosistemleri, asit yağmurlarının belki de en ünlü kurbanlarıdır. Bir göle, nehire, dereye veya bataklığa giren yağışların çoğu, önce topraktan geçmeli ve sızmalıdır. Tüm toprağın bir tamponlama kapasitesi veya asitlik ve alkalinitedeki değişikliklere direnme yeteneği vardır. Toprağın tamponlama kapasitesi bir su kütlesinin asitliğini belirler. Kapasite düşükse veya limitine ulaşmışsa, asit yağmuru nötralize olmadan geçebilir.
Çoğu yaşam nötre yakın bir pH’ta rahattır – pH 7.0’dan çok uzaklaşır ve hassas organizmalar ölmeye başlar. Plankton ve omurgasızlar asitlikteki değişikliklere duyarlıdır ve önce ölürler. pH 5.0’da balık yumurtaları bozulur ve yavrular gelişemez. Yetişkin balıklar ve kurbağalar bazen pH 4.0’a kadar düşük asitleri tolere edebilir, ancak daha zayıf besin kaynakları tükendiği için aç kalırlar. Asit yağmuru besin zincirini bozduğunda biyolojik çeşitlilik azalır.
Asit yağmurundan kaynaklanan azot birikimi de kıyı sularına ve haliçlere zarar verir. Azot bakımından zengin su, büyük alg büyümesini ve alg patlamalarını destekler . Bakteriler ölü algleri ayrıştırır, kendi kendilerine gelişir ve sudaki mevcut oksijeni emer. Balık, kabuklu deniz ürünleri, deniz otu yatakları ve mercan resifleri, yosunlarla tıkanmış, oksijeni tükenmiş sularda ölür.
