Çevremizdeki hava bazen oldukça aşırı ve düpedüz tuhaf olabilir. Özellikle yakın tarihte bazı dramatik olaylar gördük. Canavar kasırgalar, depremler ve rekor sıcaklıklar, artan endişe verici sıklıkta haber manşetlerinde bulunur.
Bunu akılda tutarak, komşu gezegenlerimizden herhangi birine yerleşebilme noktasına kadar uzay yolculuğunu geliştirmemiş olmamız da aynı derecede iyi. Gezegenimizdeki havanın çılgın ve yıkıcı olabileceğini düşünüyor musunuz? Bu makaleyi okuduktan sonra yeniden düşünmek isteyebilirsiniz.
Yirminci Yüzyılın son aşamalarından bu yana, güneş sistemimizdeki gezegenleri çok daha detaylı keşfetmeye başladık. Yüzlerce uydu ve uzay sondası fırlatıldı ve komşu gezegenlere keşif görevlerine gönderildi.
Güneş sistemimizin en uzak noktalarını keşfetmeye yönelik bu düzenli görevlerle, artık komşularımızdaki hava durumunun çok daha net bir resmini elde edebiliyoruz.
Bu bulguların bazıları oldukça korkutucu ve bazen inanması zor. Bazen komşu gezegenlerimizden birkaçında aşırı hava durumunun oldukça korkunç bir resmini çizer.
Güneşe en yakın olandan başlayıp oradan dışarıya doğru ilerleyerek tüm gezegenlerde hızlı bir tur atalım. Her gezegendeki havanın onu benzersiz kılan öne çıkan özelliklerine odaklanacağız.
Merkür Hava Durumu
Merkür, güneşe en yakın gezegendir. Boş bir kayadan başka bir şey olmadığı için koyu gri bir renge sahiptir. Küçük boyutu ve aşırı sıcaklıkları nedeniyle, tüm niyet ve amaçlar için atmosferi yoktur.
Sonuç olarak, gezegende hava durumu faaliyeti yoktur. Bir atmosferin küçük benzerliği, oksijen, sodyum ve hidrojen izlerinden oluşur.
Bununla birlikte, zayıf ekzosferi çeşitli gazlar ve elementler içerir. Oksijen, kalsiyum, hidrojen, kalsiyum, helyum, sodyum, kalsiyum ve bir miktar su buharı içerirler.
Cıva Üzerindeki Sıcaklıklar
Sıcaklık söz konusu olduğunda, Merkür çok daha fazla aktivite gösterir. Atmosferin olmaması, herhangi bir ısıyı tutamaz hale getirir, bu da gündüz ve gece sıcaklıkları arasında derin bir kontrast oluşturur.
Gezegenin güneşe bakan tarafı 427 ° C’yi (800 ° Fahrenheit) aşan sıcaklıklara ulaşırken, güneşin gölgesindeki tarafı -173 ° Celsius’a (-279 ° Fahrenheit) kadar düşer .
Yine de, Merkür’ün güneş sistemindeki en sıcak gezegen olmadığını belirtmek ilginç olmalı. Güneşe en yakın gezegen olmasına rağmen, atmosfer eksikliği onun bu ısıyı iletmesini ve tutmasını engelliyor.
Merkür’deki Fırtınalar
Daha önce de belirttiğim gibi, Merkür’ün hava durumu yok. Bu, fırtına faaliyeti olmadığı anlamına gelir.
Merkür Yağış
Aynı sebepten dolayı Merkür’e yağmur yağmaz.
Merkür Rüzgarları
Yine, bir atmosferin yokluğu , gezegende hiçbir rüzgar veya hava hareketinin olmadığı anlamına da gelir.
Venüs Hava Durumu
Venüs, güneşten ikinci gezegen ve Merkür’ün en yakın komşusudur. Ancak, Merkür’ün aksine, bu gezegende onu çok daha “ilginç” kılan çok daha fazla etkinlik var.
Havanın varlığını mümkün kılan bir atmosfere sahiptir. Maalesef, hoşunuza gidecek bir hava türü değil. Aslında, Venüs, tüm Güneş Sisteminde en düşmanca ortama sahip gezegen olarak kabul edilir.
Bu şeytani ortamın ana nedeni, Venüs’teki aşırı yoğun atmosferdir. Deniz seviyesindeki Dünya atmosferinden 90 kat daha kalındır.
Bu, dünyadaki bir dalgıcın aynı miktarda basıncı deneyimlemek için su altında 1000 metre (3280 fit) derinliğe ulaşması gerektiği anlamına gelir .
Atmosfer de son derece zehirlidir. Karbondioksit, nitrojen ve kükürt dioksit içeren hava ile bildiğimiz gibi yaşam mümkün olmayacaktı. Ve bu sadece başlangıç …
Venüs’teki Sıcaklıklar
Venüs, güneş sistemimizdeki en sıcak gezegendir. Bu, kalın atmosfer ve içerdiği karbondioksitin birleşimi sayesindedir.
Bu kombinasyon, güneşten gelen önemli miktarda radyasyonun gezegenin atmosferinde hapsolmasına izin verir. Bu, atmosferde hızlı bir birikime ve çok yüksek sıcaklıkların tutulmasına neden olur.
Bu sıcaklıklar yaklaşık 480 ° Celsius’a (900 ° Fahrenheit) kadar yükselir ve tüm yıl boyunca sürekli olarak korunur!
Venüs’teki Fırtınalar
Yakında keşfedeceğiniz gibi, Venüs oldukça fırtınalı bir gezegendir. Uzay sondaları tarafından yapılan birkaç uçuş, gezegenin yüzeyinde yıldırım tespit etti.
Yağış (buna diyebilirseniz) oldukça aşırıdır ve yüksek rüzgar hızlarıyla birleştiğinde çok fırtınalı ve tatsız bir ortamın resmini tamamlar.
Venüs’teki Yağış
Venüs aslında yağmur yağar. Ancak yağıştan bahsettiğimde, su şeklinde yağmurdan bahsetmiyorum.
Yağan yağmur neredeyse tamamen sülfürik asitten oluşur. (Evet, giysiyi hemen hemen anında çözen ve temas halinde insan eti yoluyla yiyen türden.)
“Şans eseri” yüzey o kadar sıcak ki sülfürik asit yere ulaşmadan önce buharlaşıyor. Kurşunu eritecek kadar yüksek yüzey sıcaklıkları ile bu pek de şaşırtıcı değildir.
Venüs Üzerine Rüzgarlar
Maalesef rüzgar söz konusu olduğunda işler daha iyi gitmiyor. 300 km / sa (186 mph) ‘yi aşan hızlara ulaşan rüzgarlar yaklaşık 30 mil bulunabilir. Bu, en büyük kasırgalarımızdaki rüzgarlardan daha güçlü.
Neyse ki, atmosferin bu seviyede uyguladığı muazzam basınç nedeniyle rüzgar gezegenin yüzeyine daha yakın bir yerde sönüyor. Bu, yalnızca zehirli hava, ezme basıncı ve metali eritebilecek sıcaklıklarla başa çıkmanız gerektiği anlamına gelir.
Mars’taki Hava Durumu
Büyük Kızıl Gezegen … Muhtemelen Mars hakkında diğer tüm gezegenlerin (ve ayımızın) toplamından daha fazla kurgu ve kurgu dışı yazılmış, filme alınmış ve tartışılmıştır.
Bazı nedenlerden dolayı, Mars’tan ve onu çevreleyen her şeyden büyülendik. Belki Dünya ve Kızıl Gezegen arasındaki benzerliklerle bir ilgisi vardır. Bu açıkça bizi Mars’taki hava durumuna getiriyor.
Mars, güneşten dördüncü gezegendir. (Dünya üçüncü, ancak bu makalenin amacı için atladığımızı unutmayın.) En yakın iki komşusu gibi, Mars’ın da bir atmosferi var.
Bununla birlikte, atmosferi, Venüs’te bulacağınız atmosferin tam tersidir. Venüs’teki havanın Dünya’dakinden 90 kat daha yoğun olduğu yerlerde, Mars, Dünya’nınkinden kabaca 100 kat daha ince bir hava basıncına sahiptir.
Atmosfer öncelikle% 95 karbondioksitten oluşur. Dünya gibi, Mars’ın da Kuzey ve Güney Kutbu’nda esas olarak bu karbondioksit ve su buzundan oluşan buzulları vardır. Bu, bildiğimiz şekliyle kuru buza benzer.
Koşulları çok daha katlanılabilir hale getirir ama kendine özgü zorluklarını da beraberinde getirir. Atmosfer, hava koşullarını destekleyecek kadar yoğundur.
Mars’taki Sıcaklıklar
İnce havası ve güneşten uzaklığı nedeniyle, Mars’taki sıcaklık Dünya’dakinden çok daha düşüktür. Genellikle acı bir soğuktur ve ortalama sıcaklıklar -60 ° C (-76 ° Fahrenheit) civarındadır.
Ancak, ekvatora yaklaştıkça hava ısınır ve katlanılabilir hale gelir. Mars mevsimleri de yaşadığından, yaz sıcaklıkları da kışın yaşananlar kadar soğuk değildir.
Mars’ta Fırtınalar
Fırtınalar söz konusu olduğunda, Mars bazı etkileyici ve ilginç asi hava olaylarını göstermekten çekinmiyor.
Büyük Toz Fırtınaları (güneş sistemindeki en büyüğü) tüm gezegeni yutabilir ve aylarca sürebilir. Birkaç haftada bir meydana gelen bölgesel toz fırtınaları daha yaygındır, ancak yine de ölçek olarak büyüktür ve çok rahatsız edici olabilir.
Kilometrelerce uzanan kırmızı tozun yaklaşan duvarı çok korkutucu bir manzara olabilir. (Mars yüzeyinin neden kırmızı olduğunu merak ediyorsanız, bunun nedeni toprakta bulunan büyük oranda demir oksittir.
Toz Şeytanları da Mars’a özgü bir başka benzersiz fenomendir. Görsel olarak Dünya’da yaşadığımız kasırgalara çok benziyorlar, ancak aslında nasıl oluştukları hakkında çok az şey biliniyor.
Bu zararsız kasırgalar, gezegende sık sık ve çok sayıda görülür. Herhangi bir zamanda, Mars’ın yüzeyinde milyonlarca toz şeytanı bulunur.
Çapları yalnızca 13 metre (42 fit) olmakla birlikte, yüksekliği 1000 metreye (3280 fit) kadar kolayca ulaşabilirler. Gezegenin kırmızı yüzeyinde yarışan bir düzine toz şeytanını gözlemlediğinizi hayal edebilirsiniz.
Mars’ta Yağış
Birden fazla uydu ve yüzey sondası tarafından yapılan keşifler, yüzey sularının olasılığını uzun zaman önce ortaya koysa da, Mars’ın atmosferi çok kuru.
Sonuç olarak, geçmişte herhangi bir mevcut yağış veya bunun izleri tespit edilmedi.
Mars’ta Rüzgarlar
Rüzgarlar, Mars’ta birçok farklı biçimde mevcuttur. Bir önceki bölümde tartıştığımız toz fırtınaları ve toz şeytanlarında etkinliğini zaten görmüştük.
Rüzgarlar oldukça kuvvetli olabilse de, yeryüzündeki bazı kasırgalarda bulunanlar ve diğer gezegenlerde bulunan şiddetli rüzgarlar kadar güçlü veya yıkıcı değildir.
Jüpiter’de Hava
Bu bizi güneş sistemimizdeki beşinci ve en büyük gezegen olan Jüpiter’e getiriyor. Dünya’nın üç yüz katı kütleye ve güneş sistemindeki tüm gezegenlerin toplamının iki buçuk katı kütleye sahiptir.
Jüpiter de gaz devlerinden biri olarak kabul edilir. Bunun nedeni, gezegenin katı yüzeye sahip olmaması ve yüzde 90 hidrojenden oluşmasıdır. Kalan yüzde 10 ise esas olarak helyumdan oluşuyor.
Bu daha yoğun gazlar, gezegenin “bedenini” oluşturmak için üst üste yığılır. Jüpiter’in katı yüzeyi olmadığından, yüzeyi atmosferik basıncın Dünya’dakiyle aynı olduğu noktada belirlenir.
Jüpiter’in çok yoğun ve kuru bir atmosferi vardır. Esas olarak hidrojen ve helyumdan, daha az miktarda amonyak, su buharı, metan ve silikon bazlı elementlerden oluşur.
Yakında keşfedeceğiniz gibi, Jüpiter’in havası çok hareketli ve şiddetli. Bazı hava olayları o kadar aşırıdır ki hem Uzaydan hem de Dünyadan görülebilirler.
Jüpiter’deki Sıcaklıklar
Jüpiter’in ortalama sıcaklığı yaklaşık -145 ° C’dir (-234 ° Fahrenheit) . Bu, gezegenin atmosferik sıcaklığıdır.
Yüzey ve atmosfer arasında net bir ayrım olmadığından, gezegenin merkezine yaklaştıkça sıcaklık yükselmeye devam ediyor. Yüzeyin çok altında oturan Jüpiter’in kayalık çekirdeği, 20.000 ° Santigrat (36.000 ° Fahrenheit) kadar sıcaktır .
Jüpiter’de Fırtınalar
Jüpiter’in güneş sistemindeki en şiddetli ve aşırı fırtınalardan bazılarıyla karakterize olduğunu söylemek, yetersiz bir ifade değildir.
Zaten olduğu gibi, bu fırtınaların bazıları o kadar büyük ki, uzaydan gözlemlenebilir. Çoğunuz Jüpiter’deki ünlü Büyük Kırmızı Leke’ye aşina olacaksınız.
Büyük Kırmızı Leke, gezegenin yüzeyindeki muazzam bir siklonik fırtınadan başka bir şey değildir. Yaklaşık 40.000 km (24.900 mil) çapındadır ve astronom Giovanni Cassini’nin keşfettiği 1665 yılına kadar uzanır.
Ancak bu fırtına, Jüpiter’de meydana gelen türünün tek örneği değil.
Rüzgarlar, 620 km / saate (385 mil / sa) ulaşan hızlarla rüzgar fırtınaları adı verilen çok sayıda büyük fırtınayı sürer . Bu fırtınalar çok hızlı şekilleniyor. Saatler içinde oluşmaya başlarlar ve bir günden daha kısa bir sürede binlerce kilometre genişliğe ulaşırlar.
Bulutlar, “tropikal bölgeler” adı verilen alanlarda farklı enlemlerde oluşur. Jüpiter’e farklı bantlı görünümünü veren bu katmanlı bulut sistemidir. 482 km / sa (300 mil / sa ) hızlarda jet akımları tarafından oluşturulur ve sürülürler .
Atmosferde çok sık görülen devasa fırtınalar bu bulutların içinde oluşur.
Dünya’da meydana gelenlere çok benzeyen fırtınalar Jüpiter’de de bulunabilir. Şimşek fırtınaları yaygındır ve kutup bölgelerinde büyük siklonlar bulunabilir. Gezegenin yüzeyinde şiddetli rüzgar fırtınalarından bahsetmiştim.
Dünya ile Jüpiter’deki fırtınalar arasındaki en büyük fark, büyüklüğün kuvvetidir. Jüpiter’deki fırtınalar, gezegenimizdekileri tamamen gölgede bırakır. Bu fırtınalardan bazıları aslında Dünya’nın kendisinden büyük veya büyük!
Jüpiter’de Yağış
Jüpiter’de yağış, beklediğiniz türde değil.
Medya kuruluşlarından bazı yayınlara inanmayı seçerseniz, aslında Dünya’ya elmas yağmuru yağdırır. Açıkçası, tamamen bağlamın dışına alınmış bir teoridir.
Ancak doğru olabilir. Bilim adamları arasındaki çalışma teorisi , yıldırım çarpması sonucu üst atmosferde karbonun (kurum formunda) oluşmasıdır.
Kurum atmosfere düştüğünde, muazzam hava basıncı sertleşir ve onu grafite dönüştürür. Buna karşılık, grafit yüzeye düşmeye devam ettikçe, basınç o kadar yükselir ki elmasa sıkıştırılır.
Söylemeye gerek yok, bu teori henüz kanıtlanmadı ve yakın gelecekte bunu yapmak zor olacak. Koşullar, herhangi bir sonda için aşırı koşullara dayanamayacak kadar düşmanca.
Bununla birlikte, bilim adamları arasında bu teorinin gerçekten doğru olduğuna dair güçlü bir olasılık olduğu konusunda genel bir fikir birliği vardır. Kendi kararlarınızı vermeniz için bunu size bırakacağım.
Jüpiter’deki diğer bir yağış şekli helyum yağmurudur. Helyum, atmosferin üst katmanında bir sis olarak başlar. Bu yükseklikte sıcaklık yaklaşık 5000 ° C (9000 ° Fahrenheit) olup hidrojenin metale dönüşmesine izin verir, ancak henüz helyuma dönüşmez.
Bu, hidrojen ve helyumun karışmadığı anlamına gelir. Helyum damlacıkları büyüdükçe neon ile birleşerek gezegenin yüzeyine doğru düşmeye başlarlar.
Jüpiter’de Rüzgarlar
Jüpiter, güneş sistemimizdeki herhangi bir gezegenin en güçlü rüzgarlarından bazılarını deneyimliyor. Rüzgar hızlarının 620 km / saate (385 mil / sa) ulaştığı Büyük Kırmızı Noktadan daha önce bahsetmiştim . Bu, dünyadaki büyük kasırgalarda ölçülen maksimum rüzgar hızının neredeyse iki katıdır.
Bilim adamları tarafından Küçük Kırmızı Leke olarak adlandırılan daha küçük bir fırtına, bir gezegende şimdiye kadar tespit edilen en güçlü rüzgarlardan bazılarını içeriyor. Bu fırtınadaki rüzgarların en az Büyük Kırmızı Leke’de görülen rüzgarlar kadar kuvvetli olduğu kabul edilir. Ve hala büyüyor …
Kuzey ve Güney Kutuplarında, her bir kutbun merkez fırtınasını döndüren siklonlar, 350 km / saate (220 mil / sa ) varan hızlara sahip çok şiddetli rüzgarlar içerir .
Bunlar, fırtına sistemlerinde bulunan aşırı ve şiddetli rüzgarların sadece birkaç çarpıcı örneğidir ve Jüpiter’in yüzeyinde akıntıları fışkırtır.
Satürn’deki Hava Durumu
Jüpiter’in kapı komşusu başka bir gaz devi. Satürn, güneşten gelen altıncı gezegen ve aynı zamanda boyut ve kütle olarak en büyük ikinci gezegendir.
Satürn, benzersiz özelliklerinin bir sonucu olarak muhtemelen güneş sistemimizdeki en iyi bilinen gezegendir (belki de Mars hariç). Halkaları onu anında tanınır hale getirir. Aynı zamanda çıplak gözle görülebilen çok az gezegenden biridir.
Ne yazık ki, boyut ve görünüm sizi yalnızca bir yere kadar götürür. Daha yakından incelendiğinde, Satürn’ün hava durumu söz konusu olduğunda Jüpiter ile pek çok ortak noktası olduğu ortaya çıkıyor. Ve iyi bir şekilde değil.
Dünya’nın 95 katı kütleye sahip ve o kadar büyük ki 760 Dünya büyüklüğünde gezegeni tutabilir. Bununla birlikte, tüm gezegenler arasında en az yoğun olanıdır. Sudan daha az yoğunluğa sahip tek gezegendir.
Jüpiter gibi, Satürn’ün atmosferi de esas olarak% 96 hidrojen ve% 3 helyumdan oluşur. (Diğer gazların ve daha ağır elementlerin eser elementleri vardır, ancak küçük hacimleri onu önemsiz kılar.)
Atmosfer aynı zamanda Jüpiter’in değişken ve aşırı hava durumunu da paylaşıyor. Aşağıdaki bölümlerde farklı hava durumu unsurlarını inceleyeceğiz.
Genel olarak, Satürn’deki hava, şiddetli fırtınalar, yüksek hızlı rüzgarlar ve donma sıcaklıkları ile karakterizedir.
Satürn’deki Sıcaklıklar
Satürn, ortalama -178 ° Santigrat (-288 ° Fahrenheit) sıcaklıkla dondurucu soğuktur . Bu, esas olarak gezegenin güneşe olan uzaklığından kaynaklanmaktadır.
Aynı zamanda sağlam bir yüzeye sahip değildir, bu da güneşten gelen az ısının emilemeyeceği ve tutulamayacağı anlamına gelir.
Üretilen ısı gezegenin çekirdeğinden geldiği için ekvator ile kutuplar arasında önemli bir sıcaklık farkı yoktur. Bu, ısının büyük kısmının Satürn’ün içinde üretildiği anlamına gelir.
Sıcaklıkta bir değişiklik vardır ve bu değişiklik doğrudan yüzeyi kaplayan üç bulut katmanına bağlıdır.
Amonyak buzu içeren üst katman, ortalama -173 ° Santigrat (-280 ° Fahrenheit) sıcaklıklarla en soğuk olanıdır .
Orta katman sıcaklıkta bir artış görüyor. İnsan standartlarına göre değerlendirildiğinde hava hala soğuktur ve ortalama sıcaklıklar -88 ° C (-128 ° Fahrenheit) civarındadır .
Üçüncü ve en alt katman, gezegenin çekirdeğine olan göreceli yakınlığı nedeniyle sıcaklıkta önemli bir artış gösterir. Bu katmandaki ortalama sıcaklık, 57 ° Celsius (134 ° Fahrenheit) “kabarcıklı sıcak” tır .
Satürn’deki Fırtınalar
Daha önce de belirtildiği gibi, Satürn’deki hava Jüpiter’de bulacağınıza çok benziyor. Buna fırtınalı doğası da dahildir. Gezegende düzenli olarak çok sayıda büyük ve şiddetli fırtınalar meydana geliyor.
Yaklaşık her 30 yılda bir meydana gelen olağanüstü bir fenomen, Büyük Beyaz Nokta (diğer adıyla Büyük Beyaz Oval) olarak adlandırılır . Bu oval şekilli fırtına sistemi o kadar büyük ki Dünya’dan görülebiliyor. Ona beyaz görünümünü veren bulutlar, birkaç bin milden başlayarak tüm gezegeni çevreleyebilir.
Bu küresel fırtınalar şiddetli şimşek ve büyük bulut rahatsızlıkları üretir. Oval şekilli başın yanı sıra, fırtına büyümeye devam eden ve sonunda tüm gezegeni sarmalayan bir kuyrukla da karakterize edilir.
Satürn’ün bir diğer önemli fırtına özelliği de , onlarca yıldır gezegenin kuzey kutbunu aşan altı taraflı fırtına (Satürn’ün Altıgeni) .
Altı taraflı fırtınanın çapı yaklaşık 29.000 kilometre (18.000 mil) . Ayrıca, atmosferin alt kısımlarında başlayıp yaklaşık 300 kilometre (190 mil) yükseklikte tepeye çıkan alışılmadık derecede büyük bir dikey birikime sahiptir.
Bu altıgen fırtınanın tam olarak nasıl oluştuğu konusunda çok fazla spekülasyon var. Popüler bir teori, atmosferde kutup bölgesi etrafında dönen bir jet akımının (atmosferik gazları içeren) bir sonucu olmasıdır .
Normalde Satürn’deki fırtına sistemlerini çevreleyen bulut bantları, gezegene benzersiz bir şekilde çizgili görünümünü veren şeydir. (Jüpiter’de olduğu gibi) .
Satürn’deki Yağış
Satürn’deki yağış bile Jüpiter’e çok benziyor.
Aynı zamanda Satürn’e “yağmur yağar” ve Jüpiter’deki elmas oluşumu için geçerli olan teori burada da geçerlidir. Yine de, açıklığa kavuşturmamız gereken olası bir kafa karışıklığı noktası var.
Elmas oluşumunda anahtar rol oynayan Jüpiter’in atmosferindeki muazzam baskıdır. Yine de, bu bölümde daha önce öğrendiğiniz gibi, Satürn son derece düşük bir yoğunluğa sahiptir. Öyleyse neden elmaslar bu koşullar altında hala oluşabilsin?
Gerçekten çok basit. Çok düşük olan, gezegenin kendi yoğunluğu, atmosferi değil. Atmosfer birçok yönden Jüpiter’in atmosferiyle hemen hemen aynıdır, bu da onu elmas oluşumu için ideal kılar.
Satürn ayrıca “Halka Yağmuru” denen şeyi yaşar. Satürn’ün halkalarından gezegenin yüzeyine düşen farklı parçacıklar ve elementlerdir.
Son zamanlarda, bu yağmurun sadece çeşitli farklı unsurlardan oluşmadığı, aynı zamanda sadece bir çiselenden daha kalıcı bir sağanak olduğu keşfedildi.
Yağmur, hidrojen, su, bütan ve propan içerir. Bunlardan bazıları “karmaşık organikler” olarak kabul edilir. Bu verilerin çoğu, gezegene çarpmadan önce son inişini yapan NASA’nın Cassini uzay aracı tarafından ele geçirildi.
Satürn’de Rüzgarlar
Satürn’deki rüzgarlar, güneş sistemindeki en hızlı rüzgarlardan bazılarıdır, yalnızca maksimum hız söz konusu olduğunda Neptün tarafından yenilir. Ekvator yakınlarında, üst atmosferdeki rüzgarlar 1.800 km / saate (1. 118 mil / sa) kadar hızlara ulaşır .
Tüm gezegende yıl boyunca şiddetli ve hızlı hareket eden rüzgarlar meydana gelse (ve fırtınaların çoğunu oluşturup tanımlasa da) , bazı şiddetli rüzgarları içeren daha fazla hava olayı var.
Satürn’ün kuzey kutbundaki büyük altı taraflı fırtına olan Satürn’ün Altıgeni, 530 km / saate (330 mil / sa) ulaşan rüzgarlarla çevrilidir . Bu, dünyanın en güçlü kasırgalarında ulaşılan maksimum rüzgar hızının neredeyse iki katı.
Uranüs Hava Durumu
Artık güneş sistemimizin merkezi ve ısı kaynağı olan Güneş’ten çok uzakta dolaşmaya başlıyoruz. Güneşten gelen yedinci gezegen olan Uranüs, bu gerçeğin bazı açık kanıtlarını gösteren bir gezegendir.
Uranüs, resmi olarak güneş sistemindeki en soğuk gezegendir ve atmosferdeki sıcaklıklar -218 ° Celsius’a (-370 ° Fahrenheit) kadar düşmektedir .
Jüpiter ve Satürn gibi, aynı zamanda dört gaz devinden biridir. Yine de bazı önemli yönlerden onlardan farklıdır.
Ayrıca, bu gezegen tamamen kendi tarafına döndüğünden ve sonuç olarak 90 derece döndüğünden, diğer gezegenlere kıyasla da benzersizdir. Bu, güneşten gelen küçük ısının, diğer gezegenlerde olduğu gibi ekvatoru değil kutupları ısıttığı anlamına gelir.
Başlangıçta oldukça sıkıcı ve olaysız bir gezegen olarak kabul edilen Hubble Uzay Teleskobu tarafından yapılan son keşifler, Uranüs’ün bazı fırtına sistemleri, bulut bantları ve dünya çapında meydana gelen rüzgarlarla daha aktif olduğunu gösteriyor.
Uranüs’teki Sıcaklıklar
Daha önce de bahsettiğim gibi, Uranüs ortalama -218 ° Santigrat (-370 ° Fahrenheit) sıcaklığıyla tüm gezegenin en soğukudur . Neptün’ün yanındaki iki buz devinden biri olarak anılması şaşırtıcı değil.
Gezegenin iç sıcaklığı diğer gezegenlerinkinden çok daha soğuk, bu da gezegenin kendisinden daha az ısı yayıldığı anlamına geliyor. (Çok daha düşük sıcaklığı nedeniyle, bilim adamları arasında sağlam bir kayalık çekirdek içerdiğine dair çok daha fazla kesinlik var.)
Gezegenin düşük sıcaklığının bir sonucu olarak, yüzeyde en soğuktur ve gezegen yüzeyinin üzerinde yükseklik arttıkça ısınır.
Bazı hava unsurlarını içeren yüzeye en yakın troposfer, -218 ° C (-370 ° Fahrenheit) dondurucudur .
Troposferde yükseldikçe, güneşin radyasyonu bir miktar etki göstermeye başlar ve sıcaklıklar biraz daha katlanılabilir bir -153 ° C’ye (-243 ° Fahrenheit) yükselir.
Atmosferin dış tabakası, doğrudan güneş ışınlarına maruz kalan gezegende bulunan en yüksek sıcaklıkları içerir. Sıcaklıklar 577 ° C’ye (1070 ° Fahrenheit) kadar ulaşabilir .
Uranüs’teki Fırtınalar
Gezegenin çekirdek sıcaklığı diğer gezegenlerden çok daha soğuk olsa da, yine de atmosferdeki tüm hava olaylarının ana itici gücü gibi görünüyor.
Neredeyse Jüpiter ve Satürn ölçeğinde olmasa da, Uranüs’te bazı fırtına faaliyeti var. Atmosferdeki fırtına aktivitesi türü de iki büyük gezegeninkine çok benzer, sadece çok daha küçük ölçekte.
Gezegeni çevreleyen fırtınalar var. (Bu bantlar, gezegene mavi rengini veren üst atmosferdeki metan miktarları tarafından çoğunlukla gizlenir.) Uranüs’teki hava durumu sistemleri diğer gezegenlerden çok daha küçüktür, ancak işler yine de oldukça fırtınalı olabilir.
Fırtına sistemlerindeki bulutlar çoğunlukla metan buz kristallerinden oluşur. Bu fırtınalardan bazıları hala bazı saygın boyutlara ulaşabilir. (2006 yılında Hubble Uzay Teleskobu, Uranüs’ün yüzeyinde, ABD’nin üçte ikisi büyüklüğünde bir fırtına olduğu ortaya çıkan kara bir bulut tespit etti.)
Uranüs’teki Yağış
Hava Jüpiter ve Satürn’e çok benzediğinden, elmastan oluşan yağışların Uranüs’te de meydana geldiğine inanılması şaşırtıcı olmamalı.
Gezegende mevcut başka herhangi bir yağış şekli yok gibi görünüyor. Henüz önemli bir şey keşfedilmedi veya tanımlanmadı.
Uranüs Rüzgarları
Rüzgarlar, iki büyük komşusu kadar güçlü değil, ancak yine de 900 km / saate (560 mil / sa .) Kadar hızlara ulaşabilir .
Ekvatorda rüzgarlar dönüş yönünün tersi yönde esiyor. Kutuplara yaklaştıkça rüzgar yönü değişir ve rüzgarlar gezegenin dönüşü yönünde esmeye başlar.
Neptün Hava Durumu
Bu bize sekizinci ve son gezegeni getiriyor. 4,5 milyar kilometre (2,8 milyar mil) ile Neptün, aynı zamanda güneşten en uzak gezegendir.
Dört gaz devinin sonuncusu. Diğer gaz devlerinin çoğu gibi, Neptün de çok aktif bir hava sistemine sahiptir.
Hava, büyük ve şiddetli fırtınalar, yüksek rüzgar hızları, aşırı sıcaklıklar ve bazı “ilginç” yağışlarla karakterizedir. Bu gaz devlerinden herhangi birinde hava durumunu tanımlamaya gelince ortaya çıkan tanıdık bir model fark etmeye başlamalısınız.
Neptün’deki Sıcaklıklar
Güneşten uzaklığı nedeniyle Neptün çok az güneş radyasyonu veya ısı alır. Sonuç olarak, -218 ° Celsius (-360 ° Fahrenheit) kadar düşük sıcaklıklarla güneş sistemindeki en soğuk gezegenlerden biridir .
Daha önce de bahsettiğim gibi, buzlu atmosferi nedeniyle Neptün’e bir buz devi (Uranüs ile birlikte) deniyor .
Gezegende bir gaz devi olan katı bir atmosfer olmadığı için yüzey, hava basıncının yeryüzündeki ile aynı olduğu noktada hesaplanır. “Yüzeyde” hava sıcaklığı -210 ° Celsius (-346 ° Fahrenheit) civarındadır .
Sıcaklıklar ayrıca gezegenin iki atmosferik katmanında, troposferde ve stratosferde farklı tepki verir. Troposferde (gezegenin yüzeyinden başlayan alt katman) , yükseklik arttıkça sıcaklık düşer.
Stratosfer (troposferden başlayarak) bu eğilimi tersine çevirir ve irtifa arttıkça sıcaklıkta sabit bir artış gösterir.
Normalde kuzey ve güney kutuplarını gezegendeki en soğuk sıcaklıklarla ilişkilendiririz. Ancak Neptün için durum böyle değil. Eksenlerinde 28 dereceden biraz daha fazla eğimlidir ve Güney Kutbu yaz aylarında güneşe bakar.
Bu, Neptün’de (40 Dünya yılı süren) tüm yaz boyunca , Güney Kutbu gezegenin geri kalanından yaklaşık 10 ° Santigrat (18 ° Fahrenheit) daha sıcaktır .
Neptün’de Fırtınalar
Bir gaz devi olarak, Uranüs’ten çok daha sıcak bir çekirdek içermesi ile birleştiğinde, Neptün’ü çok fırtınalı bir gezegen haline getiriyor.
Fırtınaların çoğu gezegeni çevreleyen bantlar (Jüpiter ve Satürn gibi) şeklindedir ve şiddetli rüzgarlar tarafından yönlendirilir.
Eşsiz ve ilginç bir özellik, gezegeni yüksek rakımlarda çevreleyen Cirrus bulutlarıdır. Son derece hızlı seyahat ederler ve her 16 saatte bir gezegenin tam dönüşünü yaparlar! Ayrıca esas olarak metan buz kristallerinden oluşurlar.
Voyager II uzay aracının 1989 yılında yanından geçişinde bulduğu en büyüleyici ve gizemli fenomen, bilim adamlarının ona verdiği ad olan “Büyük Karanlık Nokta” dır. Fikir birliği, bu noktanın Jüpiter’in Büyük Kırmızı Lekesi gibi devasa bir siklonik fırtına olduğuydu.
Hubble Uzay Teleskobu yıllar sonra yerini bulmaya çalıştığında ortadan kayboldu, ancak daha kuzeyde yeni bir karanlık nokta keşfedildi. Gökbilimciler, bu görünen ve kaybolan karanlık noktaların metan bulutlarında yaratılan delikler olabileceğini savundu.
Bu gizemli karanlık noktaların tam olarak ne olduğu konusunda henüz bir sonuca varılmadı. Bununla birlikte, ister devasa siklonlar ister bulutlarda delikler olsun, çok aktif ve fırtınalı bir hava sistemine işaret ediyorlar.
Neptün’e Yağış
Bu aşamada şaşırtıcı gelmeyebilir, ancak evet, diğer gaz devlerinde olduğu gibi, Neptün’de elmas yağışının meydana geldiğine inanılıyor. (Diğer gaz devlerinde olduğu gibi aynı sebepten.)
Gazlı ve sıcak çekirdek, başka herhangi bir yağış şeklini olasılık dışı kılar. Oluşsa bile, herhangi bir katı zemine ulaşmadan çok önce buharlaşacaktır. (Katı yüzey olmadan, teoride, gezegenin çekirdeğine doğru düşmeye devam edecek.)
Neptün’de Rüzgarlar
Neptün’ün çok rüzgarlı bir gezegen olduğu ve birçoğunun gezegendeki şeritli fırtına sistemlerini çevrelediği zaten belirlenmişti.
Neptün, güneş sistemimizde en yüksek rüzgar hızlarına sahip gezegen olma onuruna sahiptir. Rüzgarlar 2100 km / saate (1.305 mph) kadar hızlara ulaşabilir. Bu, dünyadaki ses hızının neredeyse iki katı!
Bilim adamları rüzgarların neden bu kadar yüksek hızlara ulaştığından emin değiller, ancak bilim adamları aşırı soğuk havanın sürtünmeyi azaltarak daha yüksek hızlara izin verdiğini teorileştiriyorlar.
