Kuraklık, herhangi bir bölgedeki nem miktarının azlığına bağlı oluşan su kıtlığıdır. Genellikle uzun zaman dilimlerinde gerçekleşir ve uzun bir dönemi kapsar. Yağışların azalması sonucu arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesi ile sonuçlanan bir doğa olayıdır. Kuraklığın nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
- Kuraklık yaşanan bölgedeki yüksek sıcaklıkların nem dengesini etkilemesi veya bozması,
- Yağış azlığı, sıcaklık artışı ve nem dengesindeki değişim,
- Bölgeden bölgeye değişiklik gösteren hava basıncı, yükseklik, enlem ve coğrafi yapı,
- Doğal yaşamın tahrip edilmesi kuraklığa sebep olan antropojenik etkiler,
- Yer altı sularının kirletilmesi ve kaynakların kurutulması, atık suların geri dönüşümünün gerçekleştirilmemesi,
- Sanayi atıklarının çevreye atılması,
- Yağmur toplayan bitki örtüsünün tahribi,
- Motorlu taşıt egzozları, sanayi bacalarından atmosfere salınan zehirli gazlar,
- İnsanların doğaya verdikleri zarar ile küresel hızlanma sürecinin hızlanması.
Kuraklık Çeşitleri
Doğal afetler içinde en tehlike yaratacak olanlardan kuraklık, üç temel şekilde gerçekleşir. Kuraklık çeşitleri;
- Meteorolojik kuraklık: Meteorolojik kuraklık uzun zaman dilimlerinde yağışlarda ciddi miktarda düşüş yaşanması şeklinde gerçekleşir. Nem oranında düşüşe sebep olan yağış azlığı ile kuraklık başlangıcı şiddetini arttırarak farklı bölgelere yayılım gösterir. Aylık ve yıllık yağış miktarlarında önemli değişiklikler görülmesi bu tarz kuraklıkların görülmesinin ana nedenidir.
- Tarımsal kuraklık: Meteorolojil ile direkt olarak bağlantılı olan tarımsal kuraklık, toprak bünyesine yetirince su alınamamasından kaynaklanır. Bünyesinde yeterince su bulundurmayan toprak, bitkilerin büyümesini engelleyerek ürünlerin kuruması ve hasat azlığı ile sonuçlanır. Yıl boyunca yeterince yağışın olmaması tarımsal kuraklığın oluşmasına sebebiyet verir.
- Hidrolojik kuraklık: Yüzeyde gerçekleşen su birikimi, yeraltı su kaynaklarının olumsuz etkilenmesi, yağışlardaki dengesizlikler hidrolohik kuraklığı meydana getirmektedir. Hidrolojik kuraklık, meteorolojik kuraklığının devamı şeklinde gerçekleşir. Devamlılık gösteren yağış azlığı nedeniyle son olarak hidrolojik kuraklık meydana gelir.
Kuraklığı Önleme Yolları
Kuraklık neden olur sorusunun cevaplarının bilincine varmak, kuraklığı engellemek için atılan ilk adımdır. Kuraklığın temelini oluşturan yağış azlığını ortadan kaldırmak için hidrolojik ve meteorolojik takip gerçekleştirilmesi etkili olacaktır. Kuraklığa neden olabilecek ağaç azlığının önlenmesi ve ormanlık alanların arttırılması kuraklığın önüne geçmek için basit ama en etkili yöntemdir. Uzun zamanda ortaya çıkan kuraklığın etkileri, başlangıçta önemli gibi görünmezken ilerleyen dönemlerde tüm canlıların hayatını tehdit eder hale gelecektir.
