İklim değişkenliği, seller , kuraklıklar , kasırgalar, sıcak dalgaları ve toprak kaymalarının bilinen en iyi sebebi , Güney Amerika’nın batısındaki rüzgarların ve okyanus akıntılarının gücündeki El Nino olarak bilinen şeydir. El Nino, ekvator Pasifik Okyanusu üzerinde ve içinde işleyen okyanus atmosferi sisteminin bir ifadesidir. El Nino ile ilişkili fenomenler, birbirine bağlı ancak farklı oranlarda yanıt veren okyanus (El Nino, EN) ve atmosferik (Güney Salınımı, SO) bileşenleri içerdikleri için daha doğru bir şekilde ENSO olarak adlandırılır. Yanıt hızındaki bu fark, iki sistem arasındaki bağlantılarla birleştiğinde, ENSO’nun özünde düzensiz doğasına yol açar.
El Nino, En Kesin Anlamıyla Nedir?
Kuzey Peru kıyılarındaki sular , SST’nin bu haritasında gösterildiği gibi, genellikle soğuktur, çünkü kuzeye akan Humboldt Akıntısı , daha uzak güneyden çok soğuk su getirir. Bu suların soğuk karakteri kıyıya yakın soğuk suların yükselmesiyle yoğunlaşmaktadır. Bu yükselme, daha sıcak yüzey sularının batıya doğru, kıyıdan uzağa, And Dağları üzerinden inen kuru güneydoğu ticaret rüzgarları ve karmaşık deniz hareketleri tarafından itilmesinden kaynaklanır . Soğuk hava, buharlaşmayı sınırlandırarak kuru bir çöl kıyı şeridi oluşturur, ancak hamsi gibi planktonları ve soğuk su balıklarını besleyen besin maddelerini yüzeye çıkarır.
Balıkçılar, suların Kasım sonu ve Aralık başında ( Güney Yarımküre yazı) ısınmaya başladığını belirterek Noel sezonunun başlangıcını müjdeledi . Bu yerel fenomeni, erkek çocuk veya “İsa çocuğu” referans alınarak “El Nino” olarak adlandırdılar. Bazen, 1972–73, 1982–83 ve 1997–98’de olduğu gibi, ısınma son derece güçlü ve kalıcıdır ve güçlü El Nino modeli olarak adlandırılır. Bu, geniş alanları sular altında bırakan ani sel ile bölgeye bol yağmur getiriyor . Kuşların ve deniz memelilerinin hamsi ve ona eşlik eden ekosistemi yok olur ve balıkçılık endüstrisi çöker.
Güney Salınımı Nedir?
1. El Nino’nun gücündeki değişikliklerle ilişkili olarak Pasifik’teki hava basınçlarındaki dalgalanmalar da var . Bu harita, Pasifik Okyanusu’nun ekvatorda ortalanmış bir kısmının yüzey hava basınçlarını göstermektedir . Düşük basınçlar daha koyu, yüksek basınçlar ise daha açık renktedir. Sir Gilbert Walker, Avustralya’nın Darwin şehrinde hava basıncı arttığında , Orta Pasifik’te daha doğuda bir ada kümesi olan Tahiti’de hava basıncının tipik olarak düştüğünü fark etti . Darwin’de baskı azaldığında Tahiti’de arttı. Walker bunu ekvator atmosferinin “büyük doğu-batı sallanması” olarak adlandırdı – Güney Salınımı. Ekvatoral bir salınım olmasına rağmen, Walker’a “Güney” gibi geldi, bu yüzden bu yanlış adlandırmayı korudu.
2. Walker, hava basınçlarındaki bu koordineli dalgalanmaları – Güney Salınımı – Pasifik üzerindeki bir Walker hücresinin yükselen ve alçalan uzuvları olarak tasavvur etti. Bu dalgalanmalar, hücrenin bir kolundaki hava basınçlarındaki bir değişikliğin diğer uzuvdaki basınçtaki zıt bir değişiklikle eşleştiği basit bir sistemle tasvir edilebilir. Pasifik’teki Walker hücresi için, Avustralya, Darwin’deki koşullar yükselen kolu (solda, ılık havuzun yanında) ve Pasifik adası Tahiti’dekiler (sağda) inen kolu temsil eder.
3. Walker, basınçtaki bu değişiklikleri ölçmek için Tahiti ve Darwin arasındaki hava basıncı farkını temsil eden bir Güney Salınım Endeksi (SOI) yarattı. Bunu, Darwin’de ölçülen hava basıncını Tahiti’de ölçülenden çıkararak hesaplıyoruz. Tahiti’de hava basıncı Darwin’den daha yüksekse, SOI pozitiftir. Darwin’de hava basıncı Tahiti’den daha yüksekse, SOI negatiftir. Basınçları uzun vadeli ortalamayla karşılaştıran yukarıdaki grafikte, değişen dalgalanma kalıpları görülmektedir. Grafik, SOI’nin, genellikle birkaç yılda bir, pozitif moddan negatif modlara geçiş yaptığını göstermektedir. Hava basıncı modelleri değiştikçe rüzgar yönlerinin de değişeceğini tahmin edebiliriz.
Güney Salınımı Dünya Hava Durumuyla Nasıl Bağlantılıdır?
Güney Salınımı, ekvator Pasifik’teki hava basıncı, rüzgarlar ve diğer faktörlerde büyük bir değişimi temsil ediyor, ancak Walker Pasifik’teki değişikliklerin dünyanın başka yerlerindeki hava koşullarındaki değişikliklerle ilişkili olduğunu fark etti . Bu değişiklikleri araştırmak için, hava basıncı ölçümlerini bir dünya haritası üzerinde elle çizdi (aşağıdaki üst harita). Walker’ın elle hesaplanmış haritalarından biri ile bir süper bilgisayardan çıktısı (alt harita) arasında dikkate değer bir benzerlik var.
1. Walker’ın 1936’da çizilen haritası, sadece 50 hava istasyonundan yapılan gözlemlere dayanarak, dünyanın hangi bölgelerinin Güney Salınım Endeksi (SOI) ile ilişkili hava basıncına sahip olduğunu gösterdi. Haritadaki sayılar, ilişkinin veya korelasyonun gücünü gösterir. Düz çizgilerle tanımlanan alan içindeki ilişkiler (istatistiksel olarak) önemlidir. Noktalı çizgi, basınçların Tahiti (pozitif sayılar) ile aynı şekilde dalgalandığı alanları, dalgalanmaların ters yönde (negatif sayılar) olduğu alanlardan ayırır.
2. Bu erken harita bile, Avustralya ve Hint Okyanusu üzerinde , Hindistan ve Afrika’ya kadar uzanan geniş alanların ve Doğu Pasifik’in bazı kısımlarının, SOI tarafından temsil edilen hava basıncındaki değişimlerle önemli ve zıt ilişkiler sergilediğini göstermektedir.
3. Bugün hala Walker’ın Güney Salınımı fikrini kullanıyoruz, ancak Walker’ın bu özel harita türü için farklı bir işaret kuralı kullanması dışında. Ulusal İklim Tahmin Merkezi’nin küresel iklim modeline dayanan bu modern harita, korelasyonları onda birlik oranlarda gösteriyor.
Açık gri tonları ile temsil 4. Pozitif dernekler, güney uzanan, doğu Pasifik’te meydana Şili için California . Endeks pozitif olduğunda (Tahiti’deki yüksek baskıları yansıtan), bu alanlar da daha yüksek basınç ve muhtemelen daha az yağmur yaşayacaktır. Endeks negatif olduğunda (Darwin’de daha yüksek baskılar), daha düşük baskılar yaşayacaklar ve büyük olasılıkla daha fazla yağış alacaklar.
5. Negatif değerler, Avustralasya ve Güneydoğu Asya Denizciliğini kapsayan ve Hint Okyanusu boyunca Hindistan ve Afrika’ya kadar uzanan kapsamlıdır . Bu alanlar, SOI pozitif olduğunda (Tahiti’de daha yüksek basınçlar) daha düşük basınçlara ve muhtemelen daha fazla yağmura ve endeks negatif olduğunda yüksek basınçlara (daha az yağmur) sahip olacaktır.
6. ENSO’nun dinamikleri, ekvatoryal Pasifik boyunca termoklinin doğasıyla yakından ilgilidir. Okyanusların genellikle güneşlenmeden etkilenen, sıcaklıkların derinlikle birlikte düştüğü bir üst yüzey katmanına sahip olduğunu hatırlayın. Daha sıcak ve daha soğuk sular arasındaki geçiş, sıcaklıkların derinlikle birlikte hızla düştüğü, termoklin adı verilen, açıkça tanımlanmış bir katman boyunca gerçekleşir. Su sıcaklığı ve yoğunluğu ilişkili olduğundan, bu termoklin yoğunlukta benzer bir belirgin değişikliğe karşılık gelir.
7. Bir El Nino sırasında, termoklin doğu Pasifik’te azalır, bu da yüzeye yakın ılık su bolluğunun ve bölgede yakalanan soğuk su balıklarının sayısının azalmasının bir başka ifadesidir. Aşağıdaki iki sayfa, termoklinin yanıtı da dahil olmak üzere ENSO’nun farklı aşamalarını ve tezahürlerini açıklamaktadır.
8. Walker’ın bildiği üzere, ENSO’nun etkileri Pasifik’te yaygındır ve en batı Pasifik’ten (örneğin Sulawesi) Güney Amerika’ya (örneğin Ekvador ) ve aradaki tüm adaları (örneğin Galapagos) etkiler . Bu olaylar deniz ve kara sıcaklıklarını, hava basınçlarını, rüzgar yönlerini, yağış miktarlarını ve mevsimselliği ve havanın diğer önemli yönlerini etkiler.
