Nem havadaki su buharı miktarıdır. Hafif ıslaklık ve yaşlılık manasına da gelir. Yeni yapılmış binaların bodrum ve zemin katlarında, tam kurumamış çamaşırlarda görülen, halk arasında rutubet olarak bilinen yaşlıklara da nem denir. Havaya da içinde bulunduğu nem durumuna göre nemli hava, rutubetli hava isimleri verilir. Hava, daima az veya çok miktarda bir nem ihtiva eder. Sıcaklık ne kadar çok, hava ne kadar hareketliyse, bu nem’i temin eden buharlaşma o kadar fazla olur. Nem hissedilen sıcaklık üzerinde doğrudan etkisi vardır.
Mevcut havanın içinde devamlı su buharı bulunmaktadır. Bir m 3 havada bulunan nem’in gram cinsinden ağırlığına, havanın “mutlak nemliliği” denir. Mutlak nemlilik sıcak ekvatoral bölgelerde daha çok, yüksek dağlarla Kutup bölgelerinde daha azdır. Bir m 3 hacmindeki hava, belli bir sıcaklıkta bazı ortalama miktarlarda nem taşıyabilir. Mesela 0°C’de 4.8, 10°C’de 9.4, 20°C’de 17.3 30°C’de 30 gram nem taşır. Eğer nem miktarı, tekabül ettiği derece oranlarının üstüne çıkarsa, nem artık buhar halinde durmaz, yoğunlaşır ve yeryüzüne yağmur olarak iner. Bu sebepten dolayı belli bir sıcaklıktaki havanın alabileceği en çok nem oranını bilmek, iklim bakımından çok önemlidir. Bilinmesi gereken bu oranlara “Bağıl nem–Nisbi nem” denir. Mesela 20°C sıcaklıkta bir m 3 havada 15 gram nem bulunsun. Fakat 20°C’de bulunan bir m 3 havanın alabileceği nem, en çok 17.3 gramdır. Buna göre bu havanın bağıl nem’i: e= 100.F/f= 100.15/17,3= 1500/17,3= % 86’dır. Bu hava, henüz yoğuşma derecesine varmamıştır. Yani % 100 değildir. Havadaki nemin yoğuşması neticesinde, çeşitli atmosfer yağışları meydana gelir. Bağıl nem (nisbi nem), mutlak nemden daha önemlidir. Mutlak nem, yapıldığı yerin rasat ve mevsim durumuna göre çeşitli özellikler arzedebilir. Yapılan hesaplamalara göre, mutlak nemlilik, güneşin doğmasında minimum, öğleden sonra ise maksimumdur.
Bütün su buharlaşması ve terleme, bağıl nem’e göre olabilir. Atmosferde bağıl nem % 100 olursa, hiç su buharlaşmaz ve terleme olmaz. İnsan vücudu, terleme sırasında meydana gelen buharlaşma için ısı sarfedemeyeceğinden, vücut sıcaklığı yüksektir. Bu sıcaklıkta terleyememek insanı ölüme kadar götürebilir. Bu duruma göre suyun buharlaşması nisbi nem’le olur. Bunun, canlıların bilhassa insan yaşayışı üzerinde çok büyük önemi vardır.
